Strona powitalna >> Historia pisma >> Rodzaje pisma

logo

Rodzaje pisma w książce rękopiśmiennej

Pismo greckie

Pismo łacińskie

Pismo humanistyczne

Pismo gotyckie

Galeria zdjęć

Wprowadzenie

Historia pisma, czyli sposobu utrwalania myśli i pojęć abstrakcyjnych za pomocą znaków, sięga początków kultury.
Współczesne rodzaje pisma,są owocem długiej ewolucji. W czasach najdawniejszych porozumiewaniu się służyły znaki umowne - kolorowe sznurki, muszelki itp.

Przodkiem dzisiejszego pisma było pismo obrazkowe, które przekształciło się następnie w pismo wyrazowe, którego znaki odpowiadają całym wyrazom.
Dalsza droga rozwoju pisma prowadzi przez pismo sylabowe, które z kolei przekształciło się w system alfabetyczny, którym posługujemy się obecnie.
Etap przejściowy między pismem sylabowym a literowym stanowi pismo prasemickie, prototypem zaś wszystkich alfabetów literowych i bezpośrednim źródłem pisma jest alfabet fenicki.
Ważnym etapem w dalszym rozwoju pisma jest rozszczepienie pisma greckiego na wschodnio- i zachodniogreckie.

Większość zachowanych przekładów póżnostarożytnego i średniowiecznego pisma jest dziełem biegłych w swym rzemiośle skrybów, wyuczonych w przepisywaniu ksiąg lub dokumentów, a czasami i jednych i drugich.

Przykłady dzieł wykonanych piórem niewprawnych pisarzy, niekiedy samych autorów, przed XV w. należą do rzadkości; wtedy to umiejętność pisania zaczęto uważać za rzecz naturalną. Poza znajomością jednego lub więcej rodzajów pisma, a nawet stylów pisania, szkolenie skrybów obejmowało metodę interpunkcji i skrótów, które - podobnie jak same rękopisy - znacznie się różniły w różnych okresach i rejonach.

Strona ta omawia cztery podstawowe pisma (łacińskie, greckie, humanistyczne, gotyckie) oraz zawiera informacje na temat kształtu liter charakterystycznych dla danego typu pisma.
Pismo greckie, które powstało na początku I tysiąclecia pne, ulegało licznym przemianom, co w rezultacie doprowadziło do wyodrębnienia takich jego odmian jak: grecka majuskuła i minuskuła, grecka uncjała i kursywa.
Pismo łacińskie powstało dzięki Rzymianom z przekształconego alfabetu greckiego. Charakteryzuje się wysokim stopniem doskonałości. Alfabet ten rozprzestrzeniał się wraz z armią rzymską po całej Europie, tworząc wiele form i typów graficznych. Do tego rodzaju pisma należą : rzymska kapitała (chłopska i elegancka/kwadratowa) i kursywa oraz uncjała.
Pismo humanistyczne to przykład przewrotu kulturalnego XIV-XVI. Nastąpił powrót do klasycznych form. Wzorami stały się : minuskuła karolińska,antykwa i italika.
Natomiast pismo gotyckie wykształciło się pod wpływem stylu stosowanego w architekturze i sztukach pięknych. Strzeliste łuki i ostre kąty to jego główne cechy, które dostrzeżemy w kształtach gotyckiej minuskuły i majuskuły, kursywy i tekstury. Charakterystyczną odmianą tego pisma jest bastrada.

Poczatek strony

Strona powitalna >> Historia pisma

Opracowała Anna Szczurek pod kierunkiem Stanisława Skórki.
Strony są częścią wortalu Wirtualna historia książki i bibliotek
Kraków 2002-2003.